Girit Gezi Notları

Girit nedir? Nerededir?

Coğrafi olarak Akdeniz ile Ege’nin kesişiminde bulunan Girit, Yunanistan’ın en büyük, dünyanın 88. büyük adasıdır.

Girit adasında coğrafi olarak 4 bölge vardır: Chania, Rethymno, Heraklion, ve Lasithi. Bunlar da kendi içinde toplam 24 belediyeye ayrılmıştır.

Girit’e nasıl gidilir?

Türkiye’den direkt ulaşım bulunmuyor. Öncelikle Atina’ya uçup, oradan yerel havayolları ile Chania ya da Hereklion’a geçebilirsiniz. Bunun dışında Atina’ya çok yakın olan Pire limanından kalkan feribotlar ile de ulaşım sağlayabilirsiniz. Havayolu ile toplam ortalama 2.5 saatte (aktarma süresi hariç), deniz yolu ile ise toplam ortalama 10 saatte Girit ‘e ulaşabilirsiniz.

Girit’te nerede kalınır?

Başkent sayılan Heraklion hariç, diğer yerlerdeki çoğu otel butik tarzda, kendine özgü dizayn edilmiş ve fiyatları uygun. Heraklion’da ise, popülasyonun da fazla olmasına bağlı olarak, oteller genelde alışıldık tarzda, büyük ve bir tık daha pahalı. Tüm seçenekler için booking.com‘a bakabilirsiniz.

Girit’te neler var?

• Girit, gerek insanı, müziği, yerel kıyafetleri,yemekleri, gerek tarihteki duruşu ile Karadeniz‘in eski halini anımsatan bir şehir; asi, gururlu ve geleneksel.

• Coğrafi olarak dağlık olan adada, yollar da çoğunlukla denize paralel değil ve virajlı. Bu yüzden haritada iki nokta arasında gördüğünüz mesafe aslında çok daha fazla olabilir.
• Ada, turkuaz rengi denizi, pembemsi kumsalları ile tam bir cennet. Dünyaca ünlü plajlarının yanı sıra, keşfedilmeyi bekleyen bakir koylara da sahip.
• Girit’i birkaç günde tam anlamıyla gezmek imkansız. Daha önce çok büyük olduğunu okumuştum fakat gidince gördüm ki, gerçekten büyük, bambaşka bir dünya.
• Çoğu yere Yunanistan’ın halk otobüsleri olan KTEL ile ulaşım sağlanabiliyor. Fakat günler veya saatler sık olmayabiliyor. Bu yüzden araba kiralayarak dolaşa dolaşa gezmek, keşfetmek daha keyifli olabilir. Yalnız, daracık ve virajlı yollar, tecrübeli sürücü olmayı gerektirebilir.
• Adadaki sert yaşam koşulları, tıpkı Karadeniz’deki gibi, insanların mizacını sertleştirmiş. Fakat sert duruşlu, keskin bakışlı bu mert insanlar, aslında oldukça yardımsever ve eğlenceli de.
• Bununla ilgili bir anımı kaleme aldığım İki Çay Söyledik Girit‘te yazımı şuradan okuyabilirsiniz.
• Giritlilerin misafirperverliğinin, Zeus‘tan geldiğine inanılıyor.
• Yunan mitolojisinde, Tanrıların Tanrısı Zeus, Girit’teki Ida Dağı‘nda doğmuştur. Annesi Rhea, oğlunu, onu öldürmek isteyen babası Cronus‘tan korumak için, Psycho Dağı‘nda bulunan Dikti Mağarası‘na kaçırırak kurtatır. Bazı kaynaklar Zeus’un bu mağarada doğduğunu da söyler.
• Bu nedenle Girit’teki bu iki dağ Yunan mitolojisinde çok önemlidir.
• Bu dağların da bulunduğu Lassithi Platosu‘na, yazları her gün, kışları haftada iki gün hizmet veren KTEL otobüsleri ile ulaşabilirsiniz.
• Girit’te doğan Zeus, Europa adında Fenikeli bir su perisine aşık olur ve Minos adında bir çocukları dünyaya gelir. Minos, ilk Avrupa uygarlığı olarak bilinen Minos Krallığı‘nı Girit ‘te kurar. Annesi Europa’nın adına ithafen, bu kıtaya Europe (Avrupa) adı verilir. Avrupa kıtasının adının buradan geldiğine inanılır.
• Mitolojideki öneminin yanında, tarihte de çok ilgi gören ada; Romalılar, Araplar, Venedikliler, Osmanlı gibi birçok medeniyet tarafından fethedilmiştir.
• Yaklaşık 2 yüzyıl Osmanlı’ya bağlı kaldıktan sonra bağımsızlığını ilan eder ve bir süre krallık olarak yönetildikten sonra 1913 yılında Yunanistan’a bağlanır.
• Bu çalkantılı ve çok uluslu tarihi nedeni ile, Girit’teki mimari de oldukça zengin.
• Müzik ile dinin iç içe geçtiği bir kültür hakim. İnsanlar hem dinlerine hem müziklerine çok bağlı. Yıl boyunca her köy kendi koruyucu azizi için festivaller düzenliyor. Şarkılar söyleyip, dans ediyorlar ve yemekler veriyorlar.
• Yine mitolojide, Yunan müziğinin ve dansının ilk doğduğu yer bu adadır. Tanrıların anası Rhea, oğlu Zeus’u sakladığı Psycho’daki mağarada bulunan Kouretes‘lere ( Zeus’u koruyan cinler) bu dansları ve müzikleri öğretir. Giritlilerin kadınlı erkekli oynadığı bu danslardaki figürlerin bu cinler tarafından oynandığına inanılır.
• Girit mutfağı, Ege mutfağının genel tüm özelliklerine sahip; sağlıklı, taze ve lezzetli. Deniz mahsulleri, kuzu ve oğlak eti, üzüm şerbetleri, şarapları, rakısı, kabak çiçeği dolması, zeytinyağlı sarma, mücver, Gamopilafo pilavı, dakos denilen kıtır üzeri domates, keçi peyniri ve zeytinyağı , kalitsunia dedikleri ballı hamur kızartması ve daha niceleri tadılması gereken lezzetler arasında. Ayrıca yerel fırınlardaki herşey çok lezzetli. Özellikle ıspanaklı ve peynirli börekler, pideler çok güzel. Bulursanız kaçırmayın.

• En batıda bulunan, adanın 4 bölgesinden biri olan Chania bölgesinde, aynı isimde, adanın ikinci büyük şehri yer alır.
• Doğu’nun Venedik’i olarak bilenen Chania, aynı zamanda “Görürsün Hanya’yı Konya’yı” deyimindeki şehirdir.
• Girit’in ilk başkanı, Yunanistan’ın eski başbakanı, Chania doğumlu Elefterios Venizelos’un kabri, şehri tepeden gören bir parkta yer alıyor.
• Hemen yanında bulunan Koukoubágia adlı şirin cafe’nin tatlıları ve panaromik Chania manzarası çok güzel.

• Venizelos’un sahildeki Denizcilik Müzesi‘nin yanında bulunan bir çalışma ofisi varmış. Günümüzde Alcanea Cafe adındaki bu yer, aynı zamanda bir butik otel.

• Liman bölgesinde çeşit çeşif cafe’ler ile sokak müzisyenleri var. Özellikleri geceleri çok canlı oluyor.
• Buradaki yat kulübünde ya da Venedik deniz fenerinde oturarak, muhteşem gün batımını izleyebilirsiniz.

• Yine limanda Grand Arsenal adında çok eski bir tersane binası bulunuyor. Günümüzde sergi alanı olarak kullanılmakta.
• Eski şehirdeki Splantzia mahallesinde, Agios Nikolaos kilisesi, çan kulesinin yanındaki minaresi ile dünyada eşi benzeri olmayan bir kilise.
• Dört tarafı denizle çevrili adada sayısız sahil bulunuyor. Her biri ayrı güzellikte ve çoğusu dünyadaki en güzel plajlardan sayılıyor.
• Bunlardan biri olan, Chania Havalimanı’nın kuzeyinde yer alan Stavros kumsalı, meşhur Zorba filminde sirtaki sahnesinin çekildiği yerdir. Anthony Quinn’in mükemmel dansını hatırlamak için aşağıdaki videoya bakabilirsiniz.

• Günümüzde buraya Zorba Beach adında bir plaj yapılmış. Giriş adanın her yerinde olduğu gibi ücretsiz. İsterseniz, yani zorunlu değil, ücretli olarak şemsiye ve şezlong kiralayabiliyorsunuz.
  

  Zorba Beach – Girit

• Chania merkezden KTEL ile yaklaşık 1 saatte ulaşım sağlayabilirsiniz. Güncel seferler için sitesini kontrol edebilirsiniz.
• Sadece Yunanistan’ın değil, dünyanın da en güzel kumsalları arasında sayılan Elafonissi kumsalı ve lagoonu adanın güney batısında yer alıyor. Pembe kumu ve cam gibi denizi ile gerçekten çok güzel bir plaj. Bir bölümünde su o kadar sığ ki, çocuklar güvenle kendi halinde oyun oynayabilirler. Çünkü su seviyesi çok uzun mesafelere kadar yükselmiyor. Tertemiz denizin içerisinde yüzen balıkları izlemek de onlar için eğlenceli olabilir.

• Plaja Chania merkezden, KTEL ile yaklaşık 2 saatte ulaşım sağlanabiliyor.
• Bir başka meşhur plaj olan Balos Beach, adanın kuzey batısında bir koyda yer alıyor. Turkuvaz rengi, cam gibi denizi ile Elefonissi kadar güzel bir plaj. Ulaşım için yine KTEL‘i tercih edebilirsiniz.
• Chania bölgesinin güneyinde yer alan Hora Sfakion şehri, küçük bir koyda yer alan mütevazi bir yer. Limanından kalkan motorlar ile  Loutro ile Agia Roumeli‘ye gidilebiliyor.
• Ayrıca buradaki Aradena köprüsünden bungee jumping yapılabiliyor. Detaylar için sitelerini ziyaret edebilirsiniz.
• Hora Sfakion’a ulaşım için yine KTEL‘i kullanabilirsiniz.
• Buranın doğusunda, yarım saat uzaklıktaki Frangokastello bölgesinde, aynı isimde bir kale bulunuyor. Bu kalenin bir de hikayesi var. Efsaneye göre, her yıl Frangokastello Muhaberesi yıl dönümünde, Drosoulites denilen, savaşta hayatını kaybetmiş askerlerin ruhları, mayıs ayından hazirana kadar kalenin etrafında dolaşırlarmış.
• Ada’nın güneyine doğru, Chania’dan yaklaşık bir saat uzaklıkta bulunan Elos köyü, dağların tepesinde, ufacık, şirin bir köy. Güz döneminde kestane festivali düzenleniyor.
• Yine merkeze 1 saat uzaklıktaki Ano Vouves köyünde, dünyadaki en yaşlı zeytin ağaçlarından biri olan yaklaşık 4000 yıllık bir ağaç vardır.
• Girit’in diğer bir bölgesi olan Heraklion, Türkçe’de Kandiye olarak anılır.
• Yunanistan‘ın 4. büyük şehridir.
• Girit’teki diğer bölgelere nazaran, oldukça canlı ve gelişmiş bir merkezi var.
• İstiklal Caddesi’ne benzeyen 25 Ağustos Caddesi‘nde neredeyse Yunanistan‘ın başkenti Atina’da bile göremeyeceğiniz markalara, dükkanlara rastlayabilirsiniz.
• 25 Ağustos Caddesi’nin sonunda bulunan limandan Santorini ve Pire gibi yerlere gemiler kalkıyor.
• Limanın hemen yanında Venedik döneminden kalma bir cephanelik yer alıyor.
• Heraklion, Avrupa’nın ilk gelişmiş medeniyeti olan Knossos Minos Uygarlığı‘na da başkentlik yapmıştır ve Avrupa’nın en eski antik kentidir.
• Knossos Sarayı, labirenti andıran farklı bir mimariye sahip. Efsaneye göre, yanında bilen bir kişi olmadan buraya girenler kayboluyormuş.
• Yaşadığı depremler, volkanik patlamalar yüzünden oldukça hasar alan sarayın kalıntıları, aynı isimdeki antik kentte sergileniyor.
• Knossos Antik Kenti‘ne gitmek için, merkezde bulunan KTEL terminalinden hareket eden otobüsleri kullanabilir, ya da taksiye binebilirsiniz. Yaklaşık 20 dakika sürüyor.
•  Zorba‘nın yazarı, dünyaca tanınmış Nikos Kazancakis‘ın mezarı, merkezde bulunan parkın içerisinde yer alıyor.
• Kazantzakis’in, babasının doğduğu köy olan Myrtia (Varvaroi)’da da müzesi bulunuyor. Kendisine ait özel eşyaların, arşivlerin, fotoğrafların sergilendiği müzeye giriş saatleri ve ücretleri için sitesini ziyaret edebilirsiniz.
• Chania ile Heraklion arasında kalan Rethymno‘nun (Türkçe’si Resmo) merkezi, ne Chania kadar etkileyici, ne de Heraklion kadar büyük ve karmaşık.
• Arada kalmış bu bölge, biraz daha romantik, lokal ve sakin.

• Begonvilli, arnavut taşlı, çeşit çeşit el emeği dükkanlarının olduğu çarşısı ile Kaş’a; daracık, labirentimsi sokakları ile İtalya‘ya benziyor.

• Buranın da limanında Venedik döneminden kalma Fortezza Fortress adında bir kale bulunuyor.
• Rethymno’ya bağlı bir köy olan Anogia‘da, Yunan besteci ve müzisyen Nikos Xiloris ile Vasilis Skoulas doğup, büyümüş.
• Kelime anlamı olarak da yukarıdaki yer demek olan Anogia, bir dağın eteklerinde kurulmuş. Havası tertemiz ve çok geleneksel bir köy.

• Bu iki müzisyenin evleri müzeye, cafe’ye dönüştürülmüş. Aileleri işletiyorlar.

• Nikos Xilouris adına minik bir açık hava tiyatrosu inşa edilmiş ve girişinde heykeli bulunuyor.

• Vasilis Skoulas köye yakın, dağın eteklerinde bir resort otel de işletiyor. Dilerseniz burada konaklayabilirsiniz.
• Xiloris ve Skoulas’ın da etkisiyle Girit kemençesi‘nin figürlerini köyde dolaşırken görebilirsiniz.

• Köyde, yaşlı nüfusu çoğunlukta ve gelirlerini büyük ölçüde turizmden ve dokumacılıktan sağlıyorlar.

• Anogia’ya merkezdeki KTEL terminalinden kalkan otobüs ile 2 saatlik, dağların arasından geçen, virajlı bir yolculukla uluşabilirsiniz.

Diğer bir şirin ada olan Karpathos gezi notları için: http://yoldakikus.com/gezi-notlari/avrupa/yunanistan/olympos-karpathos-gezi-notlari/

Tüm Yunanistan gezi notları için: http://yoldakikus.com/category/gezi-notlari/avrupa/yunanistan/